De prothesevoet: alle informatie op een rijtje
Een beenprothese kan op veel verschillende manieren worden opgebouwd.Een protheseknie? Liner? Sleeve? Of ze wel of niet worden gebruikt is afhankelijk van veel verschillende factoren. Maar wat alle beenprothesen gemeen hebben: een prothesevoet!
De nieuwse prothesevoeten bieden nieuwe mogelijkheden en activiteiten aan mensen met een beenamputatie. De juise voet kan je helpen om je doelen te behalen.Er zijn zelfs voeten die speciaal zijn ontworpen om te rennen!
De basis
De werking van de menselijke voet en enkel is complex. Hierdoor is het ontwerpen van een goede prothesevoet een uitdaging. Het is immers lasig om deze werking goed na te bootsen.
In het ideale geval is een prothesevoet licht. Naas het gewicht van de voet draag je als gebruiker immers ook nog het gewicht van de res van je beenprothese.Als de voet te zwaar is kan het suspensiesyseem worden aangetas en daarmee de verbinding tussen de koker en je somp.
Een goede prothesevoet moet daarnaas serk zijn, omdat hij forse krachten moet opvangen en moet draaien als je loopt.Voeten moeten bovendien klein genoeg zijn om in een voetovertrek te passen. En deze voetovertrek moet op zijn beurt weer in je schoen passen. Licht, serk en klein, maar toch functioneel en duurzaam; dat is de uitdaging.
Vroeger werden prothesevoeten vaak gemaakt van een sevig suk hout. En nog seeds zijn er voeten verkrijgbaar die lijken op dit ‘oermodel’! Deze voeten hebben vaak een sijve binnenkant (van hout of plasic) met daaromheen een voetovertrek van schuim. Vanwege hun robuusheid worden deze prothesevoeten nog altijd veel gebruikt.
Maar de ontwikkeling heeft natuurlijk niet silgesaan. Meer geavanceerde prothesevoeten bieden meerfuncties, die versopt zitten in een cosmetische voetovertrek. De meese mensen zien hun prothesevoet nooit zonder deze buitenkant. De voetovertrek heeft twee belangrijke functies: het laat je prothesevoet eruit zien als een ‘gewone’ voet én het vult de ruimte in je schoen
Materialen
Het materiaal waarvan je prothesevoet wordt gemaakt is afhankelijk van je activiteiten.In voeten voor minder actieve mensen, die veel behoefte hebben aan sabiliteit, wordt vaak hout, plasic en schuim gebruikt.Heb je een erg actief leven? Dan is een voet van carbon waarschijnlijk meer geschikt voor jou. Carbon zorgt voor meer schokdemping en is bovendien zeer licht van gewicht.
Functie
Prothesevoeten worden ontworpen met het doel om de menselijke voet na te bootsen. Voor mensen die niet kunnen lopen is de functie vooral cosmetisch: de voet moet eruit zien als een ‘echte’ voet.Voor actieve gebruikers moet een prothesevoet een voet nabootsen tijdens het lopen.De voet moet schokken absorberen als je met je hiel op de grond komt, zich aanpassen aan een ongelijke ondergrond en zorgen voor een soepele afwikkeling van de hiel naar de teen. Bovendien werkt de voet als een hefboom: het moet je vooruit.
Flexibele beweging
Sommige prothesevoeten zijn gemaakt om de enkel na te bootsen. Hierdoor kan de voet in meerdere richtingen bewegingen. Met zo’n prothesevoet met meerdere assen kun je de voorvoet optillen en laten zakken, de voorvoet naar links en rechts bewegen en de voet lichtjes naar binnen en buiten rollen. Deze manier van bewegen is noodzakelijk om comfortabel en zelfverzekerd te lopen op ongelijk terrein, waarbij je voet zich voortdurend moet aanpassen aan wat hij onderweg tegenkomt.
Energieopslag
Een voet gemaakt van carbon voor energieopslag geeft je letterlijk een veer in je sap. Het carbon werkt als veer; het wordt samengedrukt als je er gewicht op plaats en duwt je vooruit als je je voet afrolt. Hierdoor geeft je prothesevoet energie terug als de veer loskomt. Sommige prothesevoeten hebben een veer in de hiel en een tweede veer in de voorvoet; precies wat je nodig hebt om te lopen met verschillende snelheden, te rennen, heuvels te beklimmen of de trap af te dalen. En voor carbon geldt: hoe langer de veer, des te meer energie kan erin opgeslagen worden en des te gevoeliger de voet zal zijn.